آموزش دکمه های کیبورد کامپیوتر | آشنایی با بخش‌های مختلف Computer Keyboard
همانطور که می دانیم، صفحه کلید یا کیبورد کامپیوتر یکی از ابزارهای اصلی و مهم برای ارتباط با هر سیستم رایانه ای است و به کمک آن می‌توانیم دستورات مختلف را وارد کرده و با سیستم تعامل داشته باشیم. کیبوردها معمولاً شامل چندین بخش و دکمه هستند که هرکدام عملکرد خاص خود را دارند و صد البته آشنایی با نحوه عملکرد هر کدام، باعث سرعت خود ما در انجام کارهای روزمره با کامپیوتر خواهد شد. در این مقاله، دکمه‌های رایج کیبورد کامپیوتر و عملکرد هرکدام را توضیح می‌دهیم:
دکمه‌های حروف (Alphanumeric Keys)
این دکمه‌ها شامل حروف الفبا (A-Z) و اعداد (0-9) هستند که برای وارد کردن متن و داده‌ها به کار می‌روند.
دکمه‌های عملیاتی
دکمه‌ی Enter یا (Return) : برای تایید دستور یا اجرای یک فرمان استفاده میشود.
دکمه‌ی Spacebar یا (فضا): برای وارد کردن فضای خالی بین کلمات.
دکمه‌ی Backspace: برای حذف کاراکتر قبلی.
دکمه‌ی Tab: برای جابجایی بین بخش‌های مختلف در فرم‌ها یا محیط‌های مختلف (معمولاً به طور خودکار فواصل را تنظیم می‌کند).
دکمه‌ی Caps Lock: برای تغییر حالت حروف از کوچک به بزرگ (یا بالعکس).
دکمه‌ی Shift: برای وارد کردن حروف بزرگ یا نمادهای اضافی (مانند علامت تعجب، پرانتز و غیره).
دکمه‌ی Control (Ctrl): معمولاً به همراه دیگر دکمه‌ها برای اجرای دستورات میانبر (مثل Ctrl + C برای کپی).
دکمه‌ی Alt: مانند Ctrl برای دستورات میانبر، به ویژه در محیط‌های گرافیکی و نرم‌افزارها.
دکمه‌ی Esc یا (Escape) : برای لغو عملیات یا خروج از وضعیت‌های مختلف.
دکمه‌های جهت‌نما
این دکمه‌ها شامل Arrow Up, Arrow Down, Arrow Left, Arrow Right هستند که برای حرکت دادن نشانگر در صفحات یا اسناد استفاده می‌شوند.
دکمه‌های عددی (Numeric Keypad)
این دکمه‌ها شامل اعداد از 0 تا 9 و عملگرهای ریاضی (+, -, *, /) هستند و برای انجام عملیات ریاضی سریعتر کاربرد دارند.
دکمه‌های خاص
دکمه‌ی Print Screen: برای گرفتن اسکرین‌شات از صفحه نمایش.
دکمه‌ی Scroll Lock: برای تغییر حالت نمایش اطلاعات در برخی برنامه‌ها (کمتر استفاده میشود).
دکمه‌ی Pause/Break: برای متوقف کردن عملیات‌های خاص در برخی نرم‌افزارها.
دکمه‌ی Windows Key یا (Win): برای باز کردن منوی استارت در سیستم‌عامل‌های ویندوز.
دکمه‌های فیلد عملکرد (Function Keys)
دکمه‌های F1 تا F12: این دکمه‌ها به عنوان کلیدهای عملکردی برای انجام دستورات ویژه در نرم‌افزارها یا سیستم‌عامل‌ها به کار می‌روند. به عنوان مثال در سیستم عامل ویندوز، معمولاً برای دسترسی به عملکردهای خاص یا دستورات میانبر در نرم‌افزارها و خود سیستم‌عامل به کار می‌روند که در ادامه کاربرد هر یک از این دکمه‌ها را به تفکیک بررسی می‌کنیم:
دکمه‌ی F1:
عملکرد اصلی: باز کردن راهنما (Help) در بسیاری از نرم‌افزارها و برنامه‌ها.
در ویندوز: اگر در صفحه دسکتاپ یا فایل‌اکسپلورر باشیم، فشار دادن F1 معمولاً پنجره راهنمای ویندوز را باز می‌کند.
در نرم‌افزارها: این دکمه اغلب راهنمای نرم‌افزار یا اطلاعات مرتبط با آن را باز می‌کند.
دکمه‌ی F2:
عملکرد اصلی: تغییر نام یک فایل یا پوشه.
در ویندوز: هنگامی که روی یک فایل یا پوشه در File Explorer کلیک کرده‌ایم، فشار دادن دکمه‌ی F2 به ما اجازه می‌دهد تا نام آن را تغییر دهیم.
دکمه‌ی F3:
عملکرد اصلی: جستجو در فایل‌ها یا اسناد.
در ویندوز: در File Explorer، دکمه‌ی F3 برای باز کردن نوار جستجو استفاده میشود.
در بیشتر نرم‌افزارها، برای جستجوی یک کلمه یا عبارت خاص در داخل فایل یا اسناد کاربرد دارد.
دکمه‌ی F4:
عملکرد اصلی: بستن پنجره فعال یا باز کردن منوی “آدرس” یا Address Bar در File Explorer.
در ویندوز: فشار دادن Alt + F4 (دکمه های Alt و F4 همزمان) برای بستن پنجره فعال در ویندوز استفاده میشود.
در File Explorer ، دکمه F4 منوی آدرس را باز می‌کند که می‌توانیم مسیر پوشه فعلی را مشاهده یا تغییر دهیم.
دکمه‌ی F5:
عملکرد اصلی: تازه‌سازی صفحه یا پنجره.
در ویندوز: برای تازه‌سازی یا اصطلاحاً Refresh کردن صفحه در مرورگر وب یا File Explorer استفاده میشود.
در نرم‌افزارها: در اکثر برنامه‌ها، این دکمه برای بارگذاری مجدد داده‌ها یا اطلاعات استفاده میشود.
دکمه‌ی F6:
عملکرد اصلی: جابجایی بین اجزای مختلف پنجره.
در ویندوز: در مرورگرها مانند Chrome، دکمه F6 به ما کمک می‌کند تا بین قسمت‌های مختلف پنجره (مانند نوار آدرس یا Address Bar و صفحه وب یا Web Page) جابجا شویم.
در برخی نرم‌افزارها: جابجایی بین پنجره‌ها یا مناطق مختلف.
دکمه‌ی F7:
عملکرد اصلی: بررسی املای متن. در ویندوز: در اکثر برنامه‌های واژه‌پرداز مانند Microsoft Word، دکمه F7 برای بررسی املای کلمات در سند استفاده میشود.
دکمه‌ی F8:
عملکرد اصلی: ورود به منوی بوت در ویندوز.
در ویندوز: در زمان بوت شدن کامپیوتر (همان صفحه‌ی مشکی رنگی که پس از فشار دادن دکمه‌ی روشن شدن کامپیوتر رومیزی یا لپ تاپ، نمایش داده میشود و قبل از بالا آمدن ویندوز است)، با فشار دادن دکمه F8 می‌توانیم به منوی پیشرفته بوت دسترسی پیدا کنیم (ویندوز 7 و نسخه‌های قبلی).
در برخی نرم‌افزارها: استفاده از آن برای دسترسی به تنظیمات یا منوهای خاص.
دکمه‌ی F9:
عملکرد اصلی: تازه‌سازی یا شروع فرآیند خاص.
در ویندوز: در برخی نرم‌افزارها، مانند Microsoft Outlook، دکمه F9 برای ارسال یا دریافت ایمیل‌ها استفاده میشود.
در برخی نرم‌افزارها: اجرای فرمول‌ها یا عملکردهای خاص.
دکمه‌ی F10:
عملکرد اصلی: فعال‌سازی منوی بالا (مانند منوی File یا منوی Edit).
در ویندوز: فشار دادن دکمه F10 به طور معمول، منوی اصلی برنامه را فعال می‌کند (مانند Alt + F).
در برخی نرم‌افزارها: نشان دادن منوهای خاص.
دکمه‌ی F11:
عملکرد اصلی: ورود به حالت تمام صفحه.
در ویندوز: در مرورگرهای وب مانند Chrome یا Firefox، دکمه F11 صفحه را به حالت تمام صفحه (Full Screen) می‌برد.
در برخی نرم‌افزارها: برای وارد شدن به حالت تمام صفحه.
دکمه‌ی F12:
عملکرد اصلی: باز کردن ابزارهای توسعه‌دهنده (Developer Tools).
در ویندوز: در مرورگرهای وب مانند Chrome یا Edge، دکمه‌ی F12 به پنجره ابزارهای توسعه‌دهنده (برای بررسی کدهای HTML و CSS) دسترسی می‌دهد.
در نرم افزار Microsoft Word : دکمه F12 برای باز کردن پنجره “ذخیره به‌عنوان” یا همان (Save As) استفاده میشود.
نکات مهم:
میانبرهای ترکیبی: بسیاری از دکمه‌های F1 تا F12 زمانی که با کلیدهای دیگر (مانند Alt، Ctrl یا Shift) ترکیب شوند، عملکردهای خاص‌تری ارائه می‌دهند.
تفاوت در نرم‌افزارها: عملکرد دقیق هر کدام از این دکمه‌ها ممکن است بسته به نرم‌افزار و تنظیمات خاص سیستم‌عامل یا برنامه‌های نصب شده، متفاوت باشد.
این دکمه‌ها می‌توانند به صورت کارآمدی، روند انجام کارها را سریعتر کنند و به کاربران کمک می‌کنند تا بدون نیاز به جابجایی بین منوها و پنجره‌ها، وظایف خود را به راحتی انجام دهند.
دکمه‌های مالتی‌مِدیا
دکمه‌های مالتی‌مدیا در کیبوردهای کامپیوتر، به‌ویژه در مدل‌های مدرن‌تر، برای کنترل عملکردهای مربوط به رسانه‌ها و تنظیمات صوتی به کار می‌روند. این دکمه‌ها به‌طور ویژه برای راحتی بیشتر در مدیریت پخش موسیقی، ویدیو و صدا طراحی شده‌اند. این دکمه‌ها معمولاً در قسمت بالای کیبورد (بالای دکمه‌های F1 تا F12) یا در کنار آن‌ها قرار دارند. در ادامه، به معرفی و کاربرد هر یک از این دکمه‌ها می‌پردازیم:
دکمه Play/Pause (پخش/توقف):
این دکمه برای پخش یا توقف رسانه‌ها (موسیقی، ویدیو، پادکست و غیره) به‌کار می‌رود. با فشار دادن این دکمه، می‌توانیم پخش رسانه را متوقف کرده یا از همان‌جا ادامه دهیم. کاربرد این دکمه در نرم‌افزارهایی مانند پخش‌کننده‌های موسیقی (مثل Windows Media Player، VLC، Spotify) یا ویدیو (مثل YouTube یا Netflix) می‌باشد.
دکمه Stop (توقف):
با فشار دادن این دکمه، پخش رسانه (موسیقی یا ویدیو) متوقف میشود. کاربرد آن به‌ویژه در برنامه‌های پخش‌کننده موسیقی و ویدیو برای قطع پخش است.
دکمه Next (بعدی):
این دکمه برای جابه‌جایی به قطعه یا ویدیوی بعدی در یک فهرست پخش استفاده میشود. در نرم‌افزارهای پخش موسیقی و ویدیو مانند iTunes، Spotify و پخش‌کننده‌های ویدیویی کاربرد دارد.
دکمه Previous (قبلی):
این دکمه برای بازگشت به قطعه یا ویدیوی قبلی در فهرست پخش استفاده میشود. کاربرد آن مانند دکمه Next، برای رفتن به آهنگ یا ویدیوی قبلی.
دکمه Mute (بی‌صدا):
فشار دادن این دکمه، صدا را قطع می‌کند. کاربرد آن برای بی‌صدا کردن سریع صدای در حال پخش در هر نوع نرم‌افزار یا سیستم‌عامل (مخصوصاً در هنگام پخش موسیقی یا ویدیو) می‌باشد.
دکمه Volume Up (افزایش صدا):
از این دکمه برای افزایش حجم صدا استفاده میشود. کاربرد آن برای تنظیم میزان صدای سیستم یا نرم‌افزارهای پخش رسانه‌ها است.
دکمه Volume Down (کاهش صدا):
عملکرد این دکمه برای کاهش حجم صدا و کاربرد آن مشابه دکمه Volume Up، برای تنظیم صدا است.
دکمه Equalizer (تنظیمات صدای سفارشی):
عملکرد این دکمه به ما اجازه می‌دهد که تنظیمات صدا (مثل بیس، تریبل و غیره) را تغییر دهیم. کاربرد آن در برخی کیبوردها یا نرم‌افزارهای مخصوص، جهت دسترسی سریع به تنظیمات سفارشی صدا استفاده میشود.
دکمه Play/Pause ترکیبی با دکمه‌های F1-F12:
عملکرد این دکمه در برخی کیبوردها، دکمه‌های مالتی‌مدیا با دکمه‌های F1-F12 ترکیب می‌شوند و به‌طور همزمان عملکردهای چندگانه (مثل کنترل پخش رسانه) را فعال می‌کنند و کاربرد آن مثلاً فشردن Fn + F9 ممکن است برای کنترل پخش رسانه‌ها استفاده شود.
دکمه Web/Home:
عملکرد این دکمه‌ها معمولاً برای دسترسی سریع به مرورگر اینترنت یا صفحه اصلی در ویندوز استفاده می‌شوند و کاربرد این دکمه می‌تواند برای باز کردن مرورگر وب پیش‌فرض (مثل Google Chrome یا Microsoft Edge) و یا صفحه خانگی (مثل صفحه استارت ویندوز) استفاده شود.
نکات مهم: دکمه‌های مالتی‌مدیا معمولاً نیاز به نرم‌افزار خاص ندارند و به طور خودکار در بیشتر سیستم‌عامل‌ها (مثل ویندوز و macOS) عمل می‌کنند.
برخی از کیبوردهای مالتی‌مدیا به تنظیمات مخصوص نیاز دارند که از طریق درایورهای خاص یا نرم‌افزارهای اضافی قابل تنظیم است. برای مثال، کیبوردهای مخصوص بازی ممکن است امکانات بیشتری برای کنترل پخش رسانه یا تنظیمات صدای دقیق‌تر داشته باشند.
در کل، دکمه‌های مالتی‌مدیا در کیبوردهای کامپیوتر، مدیریت و دسترسی سریع به تنظیمات رسانه‌ای را بسیار راحت‌تر کرده و باعث می‌شوند تجربه کاربری بهتری داشته باشیم، به‌ویژه زمانی که در حال پخش موسیقی، ویدیو یا حتی انجام کنفرانس‌های ویدیویی هستیم.
دکمه‌ها و کلیدهای میانبر
در کیبوردهای مختلف کامپیوتر، علاوه بر دکمه‌های استاندارد و مالتی‌مدیا، دکمه‌ها و کلیدهای میانبر دیگری وجود دارند که می‌توانند کاربردهای متنوعی داشته و به انجام کارهای روزمره‌ی ما سرعت ببخشند. این کلیدها معمولاً به عملکردهای خاص سیستم‌عامل یا نرم‌افزارهای خاص مربوط می‌شوند که در ادامه، به معرفی برخی از این دکمه‌ها و میانبرهای متفرقه در کیبوردهای مختلف می‌پردازیم:
دکمه Windows (Win):
دکمه ویندوز معمولاً برای باز کردن منوی استارت ویندوز استفاده میشود.
میانبرهای ترکیبی با دکمه Win:
Win + D: نمایش یا پنهان کردن دسکتاپ.
Win + E: باز کردن File Explorer (مدیریت فایل‌ها).
Win + L: قفل کردن صفحه کامپیوتر.
Win + R: باز کردن پنجره Run برای وارد کردن دستورات.
Win + Tab: باز کردن Task View (برای مشاهده برنامه‌های در حال اجرا و سوئیچ بین آن‌ها).
دکمه Fn یا (Function):
این دکمه به عنوان دکمه کمکی برای فعال کردن عملکردهای ثانویه روی دکمه‌های F1 تا F12 (و دیگر دکمه‌ها) به کار می‌رود که به دلیل بهینه‌سازی فضا، اغلب روی کیبورد لپ‌تاپ‌ها تعبیه شده است.
به عنوان مثال، برای روشن و خاموش کردن نور صفحه‌نمایش، کنترل صدا، یا تغییر تنظیمات مختلف بدون نیاز به نرم‌افزارهای اضافی، یکی از کاربردهای استفاده از آن است.
دکمه (PrtScn) یا Print Screen:
از این دکمه، برای گرفتن اسکرین‌شات از صفحه نمایش استفاده میشود.
میانبرهای ترکیبی با استفاده از PrtScn:
PrtScn: گرفتن اسکرین‌شات از کل صفحه نمایش و کپی آن به کلیپ‌بورد.
Alt + PrtScn: گرفتن اسکرین‌شات از تنها پنجره فعال.
Win + Shift + S: استفاده از ابزار Snipping Tool برای گرفتن اسکرین‌شات انتخابی.
دکمه Scroll Lock:
این دکمه معمولاً برای تغییر رفتار اسکرول (پیمایش کردن) در برخی برنامه‌ها و محیط‌ها استفاده میشود.
کاربرد آن در سیستم‌های مدرن کمتر است. در برخی از برنامه‌ها برای کنترل نحوه اسکرول در جداول یا پنجره‌ها کاربرد دارد.
دکمه Pause/Break:
از این دکمه معمولاً برای متوقف کردن عملیات خاص یا برای دستورات خاص در برنامه‌ها استفاده میشود. نمونه ای از کاربردهای این دکمه در محیط‌های DOS یا برخی از برنامه‌های قدیمی است که برای متوقف کردن پردازش‌ها و عملیات‌ها به کار می‌رود.
دکمه Home:
جابجایی به ابتدای خط یا ابتدای صفحه.
میانبرهای ترکیبی با دکمه Home:
Home: حرکت به ابتدای خط در یک ویرایشگر متن یا مرورگر.
Ctrl + Home: حرکت به ابتدای صفحه در اکثر نرم‌افزارها.
دکمه End:
حرکت به انتهای خط یا صفحه.
میانبرهای ترکیبی:
End: حرکت به انتهای خط در یک ویرایشگر متن.
Ctrl + End: حرکت به انتهای صفحه در اکثر نرم‌افزارها.
دکمه Insert:
تغییر بین دو حالت “Insert” و “Overtype” در ویرایش متن.
کاربرد این دکمه به این گونه است که در حالت Insert، هر کاراکتر جدید وارد شده، سایر کاراکترها را جابجا می‌کند. در حالت Overtype، کاراکتر جدید جایگزین کاراکتر فعلی میشود.
دکمه Alt یا (Alternate):
این دکمه به طور معمول برای دسترسی به منوهای خاص در نرم‌افزارها و سیستم‌عامل‌ها به کار می‌رود.
میانبرهای ترکیبی با دکمه Alt:
Alt + F4: بستن پنجره یا برنامه فعال.
Alt + Tab: جابجایی سریع بین پنجره‌های باز.
Alt + Esc: جابجایی به پنجره بعدی بدون استفاده از Taskbar.
دکمه Ctrl یا (Control):
یکی از مهم‌ترین دکمه‌ها برای انجام میانبرهای کیبورد.
میانبرهای ترکیبی با Ctrl:
Ctrl + C: کپی کردن.
Ctrl + V: چسباندن.
Ctrl + X: بریدن.
Ctrl + Z: لغو آخرین اقدام.
Ctrl + A: انتخاب همه.
دکمه Alt Gr (Right Alt):
این دکمه به طور خاص در کیبوردهای بین‌المللی (به ویژه کیبوردهای اروپا) برای دسترسی به حروف و نمادهای اضافی استفاده میشود.
به عنوان مثال، یکی از کاربردهای آن برای وارد کردن نماد یورو (€) یا دیگر نشانه‌ها و حروف خاص (در زبان‌های مختلف).
دکمه Del (Delete):
برای حذف کاراکتر بعدی (در ویرایش متن) یا برای حذف فایل‌ها و پوشه‌ها در مدیریت فایل‌ها از این دکمه استفاده میشود.
میانبرهای ترکیبی:
Shift + Del: حذف دائم یک فایل (بدون ارسال آن به سطل زباله یا Recycle Bin).
دکمه Num Lock:
از این دکمه جهت فعال یا غیرفعال کردن قسمت NumPad (صفحه کلید عددی) استفاده میشود.
وقتی دکمه Num Lock فعال است، صفحه کلید عددی سمت راست کیبورد، فعال شده و برای وارد کردن اعداد استفاده میشود. در غیر این صورت، آن دکمه‌ها عملکردهای جهت‌نما یا کنترل‌های دیگر دارند.
دکمه Esc یا (Escape):
از دکمه Escape برای خروج از حالت یا منوی فعلی و بازگشت به وضعیت قبلی استفاده میشود.
در نرم‌افزارها برای لغو عملیات یا خروج از حالت‌های خاص مانند ویرایش یا انتخاب، از آن استفاده میشود.
جمع‌بندی
کیبوردهای مدرن و به‌ویژه کیبوردهای مخصوص بازی و کاربردهای خاص، ممکن است دارای دکمه‌های اضافی و میانبرهای خاصی باشند که عملکردهای ویژه‌ای را ارائه دهند. این دکمه‌ها می‌توانند کار با کامپیوتر را سریعتر و راحت‌تر کرده و به ما کمک کنند تا بدون نیاز به جابجایی بین منوها، عملیات مختلف را سریعاً انجام دهیم.
